تصویر برگزیده
آرشیو
آخرین اخبار


وقف خاص و عام قران کریم در جوامع اسلامی رواج زیادی داشته و افراد با این نوع وقف، فرهنگ قرآن را درخانواده خود استمرار می دادند. در ادامه با نمونه ای از این وقف ها قران آشنا می شویم. از آنجا که منطقه گلیان یکی از محروم ترین نقاط در کشور و استان خراسان شمالی در عصر حاضر در حوزه قران کریم است. در این نوشتار سعی می شود تا در ماه بهار قران، گامی در جهت محرومیت زدایی برای این منطقه با همکاری اهالی و خیرین برداشته شود.

آموزش قرآن کریم ، به موجب آیات و روایات فراوان از اهمیت به سزایی برخوردار است، از همین رو مسلمانان به طریقی چون وقف به آموزش و ترویج باورهای قرآنی کمک نموده اند. وقف قرآن و نیز وقف اموال برای قرآن در جهت آموزش، توزیع و ... مطلوب است. وقف خاص قرآن به شیوه وقف به اولاد و و وقف عام آن در بین مسلمانان وقوع خارجی زیادی دارد.  از موجبات کمک به آموزش ، تشکیل کتابخانه های مساجد و دارالقران ها  ورواج باورهای دینی در خانواده ها و جوامع اسلامی است.

از جمله وقف های خاص قران می توان به وقف ابن طاووس اشاره کرد. ایشان، بر اساس تصریح خودشان در کتاب سعد السعود، کتابخانه ارزشمندی داشته اند که تفاسیر، قرآن ها و کتب متعدد دیگر را در خود جای داده بود. وی در این کتاب به معرفی تفصیلی کتاب هایش پرداخته، چنان که در باب اول این کتاب، ضمن پانزده فصل، مصاحف و ربعات مصاحفی را که وقف نموده، معرفی کرده است. مثلاً در «فصل چهارم» اشاره نموده که یکی از مصاحف خویش را وقف دخترش شرف الاشراف نموده که در دوازده سالگی حافظ قرآن شده، آن گاه آیاتی از آن که جهت تفسیر برگزیده است. همچنین از شش مصحف نامبرده، یکی را به فرزندش محمد- که کودک در گهواره بوده- هدیه یا وقف نموده است. دو مورد از مصحف هایش را نیز به فرزند دیگرش، علی -که به تصریح خودش در روز جمعه، هشتم محرم سال 647 ق در نجف اشرف متولد شده- وقف کرده است. همچنین یکی از مصاحف کاملش را به دختر دیگرش فاطمه -که در کمتر از نه سالگی حافظ قرآن شده- وقف نموده است. (ابن طاووس،5و30-27) این امر، اهتمام شدید به آموزش قرآن به کودکان، تأثیر وقف قرآن در آموزش آن، همچنین اهتمام زنان به قرآن مجید را نشان می دهد. 
از جمله موارد وقف خاص قرآن- که اهتمام گذشتگان به آموزش قرآن و نیز نقش وقف در آموزش را نشان می دهد- نسخه ارزشمندی است که در کتابخانه مجلس نگهداری می شود. 

این قرآن، به قرآن امام زمان(ع)معروف و متعلق به خوانین یزد بوده است. آن ها، آن را وقف اولاد ذکور کرده بودند که تا زنده هستند آن را به نیت امام زمان تلاوت نمایند و ذکور که با امام زمان هم عصر خواهد شد، هنگام ظهور، این قرآن را به امام آخرین فرزند زمان تقدیم کند. قدمت این قرآن ارزشمند به اواخر دوره صفویه بر می گردد. این قرآن سرفصل آن به خط احمد نیریزی از پیشگامان خوشنویسی اواخر دوره صفویه نوشته و ( در سوره فاتحه الکتاب و ابتدای سوره بقره) به نحو زیبایی تذهیب شده است. این قرآن از رو جلدی عالی دارد، قرآن یاد شده یکی از نظر جنس کاغذ، کتابت و تذهیب بی نظیر بوده و کامل ترین قرآن های تاریخی به شمار می رود. 
وقف عام قرآن

وقف قران به صورت عام بر مساجد و آرامگاه ها از رایج ترین انواع وقف است که فی سبیل الله و با نیت تقرب به خداوند متعال و طلب رضا و آمرزش او برای تلاوت قاریان و تلاوت کنندگان کلام مقدس بهره مندی زندگان و مردگان از اجر و ثواب دنیوی و اخروی انجام می شود. این سنت در همه ی سرزمین های اسلامی، به ویژه در ایران، درطول تاریخ حیات درخشان اسلامی اش رایج و متداول بوده است. نسخ خطی متعدد و وقف نامه های قرآنی این امر را تأیید می کنند. 
کهن ترین نسخه قرآنی موقوفی دنیای اسلام متعلق به قرن دوم هجری و متعلق به جامع کتابخانه خدیبی مصراست که در سال 168 هجری در جامع عتیق فسطاط وقف شده است. دومین قرآن از این نظر به خط کوفی اولیه و در زمان حکمرانی امجور( 264-265هـ)در دمشق وقف شده است. ( بیانی، 18) سومین نمونه، قرآن کوچکی است بر پوست E. D. ROSS آن را در 1920 میلادی در تونس دیده و دارای وقف نامه ای به تاریخ 275 هجری بوده است. چهارمین قرآن در کتابخانه مورگان نیویورک به شمار 217 M موجود است که به خط کوفی و دارای وقف نامه ای از سوی «عبدالمنعم» بر مسجد بزرگ دمشق می باشد. در پیشانی صفحات این قرآن عبارت، حبس الله نوشته شده است. 

ترجمه متن این وقف نامه به این شرح است: عبدالمنعم بن احمد این اجزا را که بالغ بر سی است، وقف مسجد جامع اموی دمشق کرد. به امید اجر و قبول خداوند در ماه ذی القعده 298 (مکی سباغی، 86) قرآن دیگری به شماره 336 نسخ عربی موجود در کتابخانه ملی پاریس به خط کوفی اولیه و به سال 329 هجری در مسجد جامع فسطاط وقف شده است. 
چنان که گذشت، کهن ترین قرآن موقوفی ایران از قرن چهارم هجری و به شماره 3004 موزه قرآن و نفائس آستان قدس رضوی (ع) به خط کوفی ایرانی است. ( گلچین معانی، 33) قرآن های خطی موجود در بخش اسلامی موزه ملی ایران از جمله نفیس ترین مجموعه های نسخه های خطی قرآنی به شمار می آیند. این قرآن ها عمدتاً بر مساجد، مقابر و اماکن متبرکه وقف شده اند. از آن جا که بیش ترین این مجموعه از بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی به این موزه منتقل شده است، بیش تر این قرآن ها موقوفه این بقعه بوده اند. مجموع وقف نامه های مورد وقف 48 مورد است. دو مورد از این وقف نامه ها وقف خاص یعنی وقف بر اولاد هستند.

دارالقران روستای گلیان از حدود 2 سال پیش با وقف ساختمان یکی از اهالی گلیان در شهرک گلیان تاسیس شد. درایت این بانی و خیر گلیانی جرقه ای را در تفکر و گسترش فعالیتهای قرآنی در منطقه گلیان ایجاد نمود. لازم به ذکر است. از بعد از انقلاب اسلامی دارالقران مذکور، اولین دارلقران در روستای گلیان است.

حال از تمام دوستداران قران کریم و خیرین علاقه مند در این حوزه دعوت می شود برای گسترش و نهادینه کردن وقف قران (گسترش و تکمیل دارالقران و فعالیت های قرانی در مساجد گلیان )در صورت تمایل برای کمک در حوزه روستای گلیان با آقای حاج محمد جواد واعظ تماس 09151811494 حاصل فرمایند.

از تمامی دوستان وصاحب نظران دعوت می شود تا نظرات خود را در مورد راهکارهای چگونگی افزایش فعالیتهای قرانی در روستا برای ما ارائه دهند. 

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی